Historię starożytnego Egiptu wyznaczają daty panowania trzydziestu dynastii. Początek I dynastii datowany na około 3100 roku p.n.e. zamyka okres nazywany jako predynastyczny i staje się zalążkiem Starego Państwa, którego rozkwit trwa do około 2155 roku p.n.e. Upadek Starego Państwa kończy panowanie IV dynastii.

Starożytny Egipt, w powszechnym rozumieniu jako zjednoczone państwo, założył Menes, który po objęciu władzy przyjął imię tronowe Horus Narmer (imię znaczy "Cierpiący Sum"). Zapoczątkował on I dynastię (niektórzy badacze kwalifikują Narmera w obrębie schyłku dynastii "0"). Okres jego panowania nazywamy tynickim, od nazwy miasta Tinis w Górnym Egipcie, z którego pochodził i w którym się osiedlił. Dokonaniem Narmera było zjednoczenie Dolnego Egiptu i Górnego Egiptu, które nastąpiło po wygranych walkach przeciwko Delcie Nilu. Niektórzy badacze uważają, że zjednoczenie państwa odbyło się przed panowaniem Narmera, ale przeciw tej teorii świadczy zachowana Paleta króla Narmera (Hierakonopolis, ok. 3000 p.n.e., obecnie w Egipskim Muzeum Narodowym w Kairze), na której władca został przedstawiony w momencie zabijania wroga oraz jako zwycięzca kroczący po polu usianym przez poległych. Paleta ta może uchodzić za najstarsze zachowane wysokiej jakości dzieło sztuki, w którym sportretowana została osoba znana z imienia. Król rezydował także w Memfis, mieście, które założył. Człon imienia tronowego Horus odnosi się do boga, którego wysłannikiem na ziemi miał być właśnie władca. Dokonaniem Nermera było także wprowadzenie wielu rozwiązań technicznych, np. stworzenie systemu kanałów irygacyjnych, kluczowych dla rozwoju gospodarki i rolnictwa starożytnego Egiptu. W okresie tynickim powstają także podwaliny pod cywilizację egipską: rozwija się system religijny, powstaje pismo hieroglifowe, rozwija się sztuka (styl egipski), a z kwestii użytkowych ważnym osiągnięciem było przetwarzanie miedzi i złota. Późniejsi królowie, przedstawiciele I i II dynastii, usiłowali podbić Nubię i Libię.